Unia Europejska wprowadza kompleksowe regulacje dotyczące rynku kryptoaktywów, mające na celu ochronę inwestorów, zapewnienie integralności rynku i stabilności finansowej.
Wraz z dynamicznym rozwojem rynku kryptoaktywów, Unia Europejska podjęła kluczowe kroki w celu uregulowania tego sektora poprzez wprowadzenie rozporządzenia w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCA). To przełomowe prawodawstwo, przyjęte w 2023 roku, ma na celu stworzenie jednolitych standardów regulacyjnych we wszystkich 27 krajach członkowskich UE.
Czym jest MiCA?
Rozporządzenie MiCA ma na celu ujednolicenie przepisów dotyczących kryptoaktywów, obejmując zarówno emitentów, jak i dostawców usług związanych z tymi aktywami (CASP). MiCA ma zastosowanie do każdego CASP obsługującego interesy europejskie, niezależnie od miejsca rejestracji lub siedziby dostawcy.
Kluczowe cele MiCA:
- Ochrona inwestorów poprzez nałożenie wymogów transparentności na emitentów kryptoaktywów i dostawców usług.
- Zapewnienie integralności rynku poprzez ustanowienie jasnych zasad operacyjnych i zakazanie manipulacji rynkowych.
- Wspieranie stabilności finansowej poprzez regulację stablecoinów i innych znaczących kryptoaktywów.
- Promowanie innowacji w sektorze finansów cyfrowych poprzez stworzenie proporcjonalnych ram regulacyjnych.
- Zapewnienie pewności prawnej dla firm działających na rynku kryptoaktywów w UE.
Licencja CASP: Kluczowy element regulacji MiCA
Centralnym elementem MiCA jest licencja dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (CASP). Jest ona niezbędna dla podmiotów świadczących usługi związane z kryptoaktywami na terenie Unii Europejskiej.
Usługi w zakresie kryptoaktywów wymagające licencji CASP:
- Przechowywanie i administrowanie kryptoaktywami w imieniu klientów.
- Prowadzenie platformy handlowej dla kryptoaktywów.
- Wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne (waluty fiducjarne) lub inne kryptoaktywa.
- Wykonywanie zleceń dotyczących kryptoaktywów w imieniu klientów.
- Plasowanie kryptoaktywów.
- Przyjmowanie i przekazywanie zleceń dotyczących kryptoaktywów w imieniu klientów.
- Świadczenie porad w zakresie kryptoaktywów.
- Świadczenie usług zarządzania portfelem kryptoaktywów.
- Świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów.
Wymogi dla uzyskania licencji CASP:
Uzyskanie licencji CASP wiąże się ze spełnieniem szeregu kryteriów i warunków, w tym:
- Posiadanie zarejestrowanej siedziby w UE i efektywnego zarządzania w UE.
- Wdrożenie solidnych wewnętrznych systemów kontroli i zarządzania ryzykiem, w tym środków AML/CFT.
- Spełnienie minimalnych wymogów kapitałowych (od 50 000 EUR do 150 000 EUR).
- Wymagania dotyczące dobrej reputacji, kompetencji, przejrzystości i ciągłości działania kadry zarządzającej.
- Ochrona interesów i aktywów klientów, w tym segregacja środków.
- Posiadanie solidnej infrastruktury IT z wysokim poziomem cyberbezpieczeństwa i ochrony danych.
- Wdrożenie procedur KYC i należytej staranności wobec klienta.
- Opracowanie planu ciągłości działania i procedur rozpatrywania skarg.
Obowiązki posiadaczy licencji CASP:
Podmioty posiadające licencję CASP są zobowiązane do przestrzegania szeregu ciągłych obowiązków, w tym:
- Działanie uczciwe, sprawiedliwe i profesjonalne, w najlepszym interesie klientów.
- Wdrożenie i utrzymanie solidnych procedur AML/CFT.
- Zapewnienie bezpieczeństwa kryptoaktywów i środków klientów.
- Utrzymanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, w tym polityk ciągłości działania i ochrony danych.
- Wdrożenie systemów i procedur zapobiegających nadużyciom rynkowym.
- Ujawnianie informacji o cenach, kosztach i opłatach.
- Ustanowienie skutecznych procedur rozpatrywania skarg.
- Prowadzenie ewidencji usług, działań, zleceń i transakcji.
- Współpraca z unijnymi organami nadzoru i przestrzeganie unijnych przepisów o ochronie danych.
Jakie są konsekwencje i kary za brak licencji CASP?
Firmy działające w sektorze kryptoaktywów w Unii Europejskiej, które nie uzyskają licencji CASP, mogą podlegać znacznym konsekwencjom. Działalność związana z kryptowalutami bez odpowiedniej licencji może zostać uznana za nielegalną, co może skutkować nałożeniem kar finansowych oraz zablokowaniem kont bankowych.
Niezgodność z przepisami MiCA wiąże się z możliwością nałożenia kar administracyjnych przez państwa członkowskie UE. Maksymalne kary mogą wynieść co najmniej 700 000 EUR dla osób fizycznych i 5 milionów EUR dla osób prawnych, lub od 3 do 12,5% całkowitego rocznego obrotu danego CASP. Dodatkowo, państwa członkowskie mają prawo zakazać świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów na swoim terytorium.
Inne potencjalne konsekwencje obejmują cofnięcie lub zawieszenie licencji, utratę reputacji i zaufania klientów oraz inwestorów, zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych przez osoby odpowiedzialne, a także ograniczenie działalności lub możliwości jej rozszerzenia w UE.
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) prowadzi publiczny rejestr podmiotów, które nie przestrzegają przepisów. W związku z tym, działanie bez licencji CASP nie jest opcją dla podmiotów oferujących usługi związane z kryptoaktywami na rynku UE.
Harmonogram wdrażania MiCA i środki przejściowe
Wdrażanie MiCA odbywa się etapowo. Przepisy dotyczące tokenów powiązanych z aktywami (ART) i tokenów pieniądza elektronicznego (EMT) zaczęły obowiązywać 30 czerwca 2024 roku. Pozostałe przepisy, dotyczące innych kryptoaktywów i CASP, stały się w pełni obowiązujące 30 grudnia 2024 roku.
Dla istniejących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (VASP) przewidziano okres przejściowy, który zasadniczo trwa do 1 lipca 2026 roku, choć poszczególne państwa członkowskie mogą skrócić ten okres.
Poniższa tabela przedstawia okresy przejściowe dla istniejących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w wybranych państwach członkowskich UE:
| Państwo Członkowskie | Długość Okresu Przejściowego | Data Zakończenia |
|---|---|---|
| Litwa | 5 miesięcy | 1 czerwca 2025 |
| Niderlandy | 6 miesięcy | 30 czerwca 2025 |
| Polska | 6 miesięcy | 30 czerwca 2025 |
| Węgry | 6 miesięcy | 1 lipca 2025 |
| Irlandia | 12 miesięcy | 29 grudnia 2025 |
| Włochy | 12 miesięcy | 30 grudnia 2025 |
| Austria | 12 miesięcy | 31 grudnia 2025 |
| Niemcy | 12 miesięcy | 31 grudnia 2025 |
| Hiszpania | 12 miesięcy | 31 grudnia 2025 |
| Chorwacja | 18 miesięcy | 1 lipca 2026 |
| Czechy | Do decyzji, maks. 18 miesięcy | 1 lipca 2026 |
| Francja | 18 miesięcy | 1 lipca 2026 |
| Luksemburg | 18 miesięcy | 1 lipca 2026 |
| Malta | 18 miesięcy | 1 lipca 2026 |
| Czechy (Termin Złożenia Wniosku) | N/A | 31 lipca 2025 |
| Włochy (Termin Złożenia Wniosku) | N/A | 30 czerwca 2025 |
| Polska (Termin Złożenia Wniosku) | N/A | 1 maja 2025 |
Przyszłość regulacji kryptoaktywów w UE
Przyszłe perspektywy i potencjalne zmiany w regulacjach dotyczących licencji CASP w UE są ściśle związane z harmonogramem wdrożenia MiCA. Trwa proces finalizacji środków poziomu 2 i 3, które zapewnią bardziej szczegółowe standardy zgodności. Środki poziomu 2 to akty delegowane i wykonawcze Komisji Europejskiej, które doprecyzowują szczegóły techniczne MiCA.
Środki poziomu 3 to wytyczne i zalecenia Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA), które mają na celu zapewnienie jednolitego stosowania MiCA w całej UE. Istnieje również możliwość przyszłych zmian w MiCA, mających na celu objęcie obszarów, które obecnie znajdują się poza jego zakresem, takich jak zdecentralizowane finanse (DeFi) i niewymienialne tokeny (NFT).
Podsumowanie
Rozporządzenie MiCA stanowi znaczący krok w kierunku stworzenia bezpieczniejszego, bardziej przejrzystego i ustandaryzowanego rynku kryptoaktywów w Unii Europejskiej. Licencja CASP jest kluczowym elementem tego systemu, określającym jasne wymagania dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i nakładającym na nich istotne obowiązki. Wprowadzenie MiCA wiąże się z wyzwaniami, ale długoterminowe korzyści w postaci zwiększonego zaufania, dostępu do rynku i pewności prawnej są znaczące.
Jeśli potrzebuje więcej informacji na temat Regulacji MiCA i pomocy przy uzyskaniu Licencji CASP, to skontaktuj się z nami.